Skocz do zawartości

Mogiły poległych

Mogiły poległych

 
 
Gmina Usytuowanie mogiły Napis widniejący na mogile
KLECZEW Zbiorowa mogiła powstańców z oddziału płk Edmunda Calliera i Wincentego Raczkowskiego w bitwie stoczonej pod Kleczewem w dniu 10 czerwca 1863 r. Zginęło wówczas 45 powstańców, nie wiadomo czy wszyscy spoczywają w mogile. brak
GMINA KLECZEW – SŁAWOSZEWO Przy drodze Kleczew-Ślesin, obok przystanku autobusowego znajduje się zbiorowa mogiła nieznanych powstańców prawdopodobnie z oddziału Kazimierza Mielęckiego poległych 22 marca 1863 r. w przegranym boju stoczonym pod Ślesinem. Kazimierz Mielęcki ranny w bitwie został przewieziony za kordon, po czym wkrótce zmarł. Obelisk został wzniesiony w 1928 r., zniszczony przez Niemców w roku 1939 r., odbudowany w 1969 r. POWSTAŃCOM Z 1863 R.
WDZIĘCZNI RODACY
BOHATERSKIM POWSTAŃCOM ZNISZCZONY POMNIK PRZEZ HITLEROWCÓW
ODBUDOWALI WDZIĘCZNI RODACY
20.7.1963
GMINA RYCHWAŁ – GRABOWA Zbiorowa mogiła usytuowana na cmentarzu parafialnym, w której pochowano nieznanych powstańców poległych w zachodniej części dawnego Królestwa Kongresowego przy granicy z zaborem pruskim. Mogiła wyremontowana ze środków Rady OPWiM w 2008 r.  
GMINA RYCHWAŁ – GROCHOWY Zbiorowa mogiła ks. Stefana Cieślaka i 24 nieznanych powstańców z oddziału płk Edmunda Calliera poległych w zwycięskim boju na polach wsi Grochowy stoczonym w dniu 30 maja 1863 r. z wojskami carskimi dowodzonymi przez płk Bersmena. Po trwających ponad trzy godziny walkach powstańcy zmusili żołnierzy rosyjskich do wycofania się z pola bitwy.
TU SPOCZYWA
Ś.P. Ks. CIEŚLAK I 24 BOHATERÓW
KTÓRZY POLEGLI
W ZWYCIĘSKIM BOJU Z MOSKALAMI
30.V.1863 R.
NA POLACH WSI GROCHOWY
 
Ks. Cieślak należał do zgromadzenia księży Bernardynów z Koła. Był kapelanem w oddziale pułkownika Cieszkowskiego
GMINA ŚLESIN LICHEŃ  STARY Mogiła zbiorowa, w której spoczywają szczątki powstańców z oddziału kosynierów Michała Sokolnickiego poległych w przegranej bitwie stoczonej w Licheniu 8 i 9 maja 1863 r. W mogile pochowano również Witolda Turno, rannego pod Ignacewem, a następnie przewiezionego do szpitala powstańczego w Starym Licheniu, gdzie zmarł 9 maja 1863 r.
 
W dniu 9 maja 1863 r., kiedy pod Ignacewem trwały jeszcze walki, w Starym Licheniu, przy starym cmentarzu bronił się oddział kosynierów dowodzonych przez Michała Sokolnickiego. Podczas nierównej walki zginęli wszyscy powstańcy. Ich szczatki zapewne spoczywaja w zbiorowej mogile przy kościele.
Witold Turno - urodziła się 21 maja 1835 r. w Objezierzu, ukończył szkołę politechniczną
w Paryżu, a następnie wstąpił do pruskiej szkoły wojskowej. Podporucznik II pułku gwardii w Berlinie. Od 1861 r. działał w konspiracji, czego konsekwencjami było aresztowanie. Więziony w Gnieźnie od 2 do 31 marca 1863 r. 26 marca trafił do oddziału powstańczego w Słupcy. Został ranny w boju pod Ignacewem i przewieziony do Lichenia. Zmarł 9 maja 1863 r. o godzinie 4 po południu.
ŚP WITOLD TURNO
URODZIŁ SIĘ DNIA 21 MAJA 1835 ROKU
UMARŁ DNIA 9 MAJA 1863 ROKU
POKÓJ JEGO DUSZY
PAMIĘCI POWSTAŃCÓW POLEGŁYCH POD IGNACEWEM 8.V.1863 R.
POCHOWANYCH RAZEM ZE SWYM DOWÓDCĄ WITOLDEM TURNO
NA CMENTARZU LICHEŃSKIM
POMNIK TEN WYSTAWILI PIELGRZYMI LICHEŃSCY W 1967 R.
PONAD WŁASNE ZYCIE
 MILSZA NAM BYŁA
WOLNOŚĆ ŚWIĘTEJ WIARY I NIEPODLEGŁOŚĆ OJCZYZNY
GMINA ŚLESIN – ROŻNOWA We wsi położona jest mogiła, w której spoczywają szczątki nieznanych z nazwiska, dwóch powstańców poległych 8 maja 1863 r. w boju stoczonym pod Ignacowem, gdzie partia powstańcza dowodzona przez Edmunda Taczanowskiego została pobita przez dwukrotnie silniejszy oddział rosyjski gen. Andrieja Brunnera. Zginęło wówczas 200 Polaków, a oddział ule gł rozbiciu.  
GMINA ŚLESIN – IGNACEWO We wsi, przy szosie Sompolno-Ślesin usytuowana jest zbiorowa mogiła 163 powstańców z oddziału gen. Edmunda Taczanowskiego, którzy polegli 8 maja 1863 r. w przegranym boju pod Ignacewem z przeważającymi siłami rosyjskimi dowodzonymi przez gen. Krasnokuckiego.
Po trwającym przez cztery dni marszu oddział gen. Edmunda Taczanowskiego w dniu 8 maja 1863 r. stoczył w Ignacowie bitwę z wojskami carskimi dowodzonymi przez gen. Krasnokuckiego. Powstańcy we wsi zbudowali szaniec łącząc domy belkami. Nierówna bitwa, ze znacznie liczniejszemu wojskami rosyjskimi skończyła się porażką, w której zginęło 160 powstańców. Po zakończeniu bitwy gen. Krasnokucki miał powiedzieć: kosynierzy i strzelcy dokonali cudów waleczności. Zgodnie z miejscową tradycją po odejściu wojska rosyjskiego przy ciałach poległych duchowieństwo odprawiło nabożeństwo żałobne, a następnie zebrano ciała powstańców i pochowano je we wspólnej mogile zbiorowej. Wcześniej ziemianie zabrały ciała swoich bliskich. Na mogile ustawiono krzyż i głaz z data bitwy i skrzyżowanymi szablami. Mogiła opiekował się leśniczy Władysław Rubach, który zbierał pamiątki związane z powstaniem.
 
ŚLESIN – CMENTARZ PARAFIALNY Mogiła indywidualna Celestyna Milewskiego, który poległ 26 kwietnia 1863 r. w boju stoczonym pod Nową Wsią.
 
Celestyn Milewski syn właściciela ziemskiego majątku Mikorzyna, został śmiertelnie ranny pod Nową Wsią. Zmarł w wieku 20 lat, wkrótce po przywiezieniu do domu rodziców.
 
GRODZIEC Na cmentarzu parafialnym znajduje się zbiorowa mogiła 42 powstańców z oddziału dowodzonego przez płk Edmunda Calliera poległych w przegranej walce pod Grodźcem i Borowem stoczonej 31 maja 1863 r. W wyniku starcia powstańcy zostali rozbici a Callier opuścił oddział.
BOHATEROM POWSTANIA STYCZNIOWEGO,
KTÓRZY ODDALI ŻYCIE ZA OJCZYZNĘ
GMINA KAZIMIERZ BISKUPI DOBROSŁOWO Zbiorowa mogiła, w której spoczywa około 100 powstańców poległych 2 marca 1863 r. pod Dobrosławem w bitwie dowodzonej przez Kazimierza Mielęckiego i płk Antoniego Garczyńskiego. Straty wśród powstańców byłyby wyższe gdyby nie bohaterska obrona 28 strzelców dowodzonych przez  por. Nepomucena Marczyńskiego. Osłonili oni odwrót głównych sił powstańców. Spośród poległych w bitwie wymienia się następujące nazwiska: Józef Poniński lat 20, bracia Władysław i Kazimierz Trąbczyński z Trzemeszna, Władysław Ciesielski lat 25 z Bielaw w Poznańskim syn Łukasza i Maryanny właścicieli wsiBielawy, podoficer strzelców Witold Ulatnowski lat 23 z pow. włocławskiego, por. Nepomucen Marczyński, Leopold Tripitz lat 24, praktykant leśny, kawaler z Kazimierza, Franciszek Stefanowski lat 22, syn rękawicznika, kawaler ur. we Włocławku, syn Pawła i Maryanny z Czajkowskich, zmarł 6 marca, Ignacy Dusiewicz (Dzisiewicz) lat 25 z Ośna Górnego, Franciszek Dembiński lat 25 kawaler, agronom z Chabienic z Poznańskiego, zmarł 6 marca.  
KAZIMIERZ BISKUPI Zbiorowa mogiła, w której prawdopodobnie spoczywają szczątki czterech powstańców poległych 1 marca 1863 r. w zwycięskim boju pod Bieniszewem.
W powstaniu brało udział wielu mieszkańców Kazimierza i jego okolic. Komisja Lekarska przy Rządzie Narodowym utworzyła w Kazimierzu jeden z dziewięciu szpitali czynnych na terenie województwa kaliskiego w związku z tym wielu mieszkańców działało w powstańczej służbie zdrowia.
 
GMINA WIERZBINEK – BRONISZEWO Mogiła indywidualna Józefa Wiklińskiego
 
Ś.P. JÓZEF WIKLIŃSKI
MAJĄC LAT 23
POLEGŁ W BITWIE POD NOWĄ WSIĄ
DN. 21 LUTEGO 1863 R.
PROSI O WESTCHNIENIA DO BOGA
 
21 lutego 1863 pod Nową Wsią został rozbity oddział dyktatora powstania styczniowego gen. Ludwika Mierosławskiego przez 14. Ołoniecki Pułk Piechoty dowodzony przez płk. Jurija Szylder-Szuldnera. W wyniku tej bitwy Mierosławski opuścił Królestwo Kongresowe i udał się na emigrację.
 
GMINA WIERZBINEK – SADLNO Zbiorowa mogiła położona na cmentarzu parafialnym kryje szczątki 37 powstańców z oddziałów Ludwika Mierosławskiego i Kazimierza Mielęckiego poległych 21 lutego 1863 r. pod Nową Wsią obecnie w granicach województwa kujawsko-pomorskiego.
POLEGŁYM POD NOWĄ WSIĄ
BOHATEROM Z 1863 R
W 30. ROCZNICĘ LUDOWEGO WOJSKA POLSKIEGO
SPOŁECZEŃSTWO GMINY
WIERZBINEK 1973 R.
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI
SOMPOLNO –
ul. Cmentarna
Zbiorowa mogiła 6 powstańców położona na cmentarzu parafialnym. W mogile pochowano powstańców z oddziału Alfonsa Seyfryda (Sejfryda) poległych w boju stoczonym pod Ruszkowem i Sompolnem w dniu 10 kwietnia 1863 r.: Józef Bieżyński (lub Bieżański z Lipna), Cieśliński (lub Ciesielski), Witold GroMkiewicz lub Alfons Gromczak, Makowski, Józef Orłowski, Lucjan Zaborowski.
 
W dniu 10 kwietnia 1863 r. nowo powstały oddział Alfonsa Seyfryda został zaatakowany przez znacznie liczniejszą kolumnę carską. Dzięki dogodnej pozycji na bagnach, powstańcy mogli się długo bronić. W końcu jednak wycofali się w nienaruszonym porządku.
 
KONIN – GOSŁĄWICE, ZAMEK-MUZEUM Mogiła indywidualna powstańca, który zmarł 26 marca 1863 r, w lazarecie powstańczym w Gosławicach. Powstaniec prawdopodobnie został ranny 22 marca 1863 r. podczas bitwy rozegranej pod Młynem Olszowym (Tatarakiem) dowodzonej przez Kazimierza Mielęckiego.  
KONIN –
ul. Kolska
Mogiła indywidualna usytuowana na cmentarzu parafialnym, w której spoczywają szczątki oo. Maksymiliana Tarejewo - kapelana oddziałów powstańczych - dowodzonych przez gen. Edmunda Taczanowskiego i Józefa Oksińskiego.
O. Maksymilian Tarejewo (pseudonim „Dąb” i „Piounek”) ur. się 16 sierpnia 1834 r.
W powstaniu styczniowym pełnił funkcję kapelana w oddziale gen. Edmunda Taczanowskiego. Z polecenia Józefa Oksińskiego kierował również organizacją chłopską. Od 1864 r. ukrywał się w specjalnie przygotowanej skrytce nad zakrystia, w klasztorze w Lądzie. Prawdopodobnie wydany został przez miejscowego klucznika. Po aresztowaniu, które miało miejsce w nocy z 27 na 28 czerwca 1864 r., został skazany na karę śmierci przez powieszenie. Wyrok wykonano w dniu 19 lipca 1864 r. Nie pozwolono zebrać się ludności w czasie egzekucji. Proboszcza w Koninie, a także gwardian oo. Bernardynów zostali aresztowani z powodu uruchomienia dzwonów. Konsekwencją ukrywania o. Maksymiliana Tarejewo został zamknięty klasztor w Lądzie, zakonnicy zaś zostali zesłani do Tunki nad jeziorem Bajkał.
Na mogile widnieje następujący napis:
O. MAKSYMILIAN TAREJEWO KAPUCYN
UR. 16.08.1834 R.
KAPELAN POWSTANIA STYCZNIOWEGO
EMISARIUSZ RZĄDU NARODOWEGO
ZAMĘCZONY I POWIESZONY PRZEZ MOSKALI W KONINIE
19.7.1864 R. 19.7.1984 R.
TOBIE PANIE ZAUFAŁEM
 
 
MIEJSCE EGZEKUCJI
O. MAKSYMILIANA TRAJEWO KAPUCYNA
KAPELANA WOJSK POWSTAŃCZYCH
EMISARIUSZ RZĄDU NARODOWEGO
POWIESZONEGO PRZEZ MOSKALI
19 LIPCA 1864 ROKU
 
Drewniany krzyż upamiętniający miejsce egzekucji o. Maksymiliana Trajewo odsłonięty w okresie międzywojennym w rocznicę śmierci zakonnika. Został usunięty przez Niemców w czasie II wojny światowej; po zakończeniu wojny na sąsiednim drzewie zawieszono małą kapliczkę z obrazem MB Częstochowskiej, krzyż odbudowano po 1945; komuniści usunęli go w l. 50. Odbudowany ponownie 19.07.1983 r., usunięty 20/21.07.1983 r.; ostatecznie odbudowany 19.07.1991 r.

źródło: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa

Zobacz także:
Tłumacz MigamPowiatowe Centrum Zrządzania Kryzysowego w Koninierozlicz PITLogo Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Zofii Urbanowskiej w KoninieLogo Stowarzyszenia Aglomeracji Konińskiej
© 2023 Starostwo Powiatowe w Koninie – Wszelkie prawa zastrzeżone
Realizacja: WR Consulting