Bitwa pod Dobrosołowem

Bitwa pod Dobrosołowem to jedno z ważniejszych wydarzeń na terenie gminy Kazimierz Biskupi i jest kolejnym epizodem militarnym działań podjętych przez Kazimierza Mieleckiego.

 
Oddział Antoniego Garczyńskiego liczący 240 strzelców oraz 30 kawalerzystów, dowodzonych przez Jana Glogiera został zaatakowany w okolicy Dobrosołowa. Wcześniej jednak połączył się z grupą Kazimierza Mieleckiego, która dzień wcześniej toczyła zacięty bój pod Bieniszewem. Nad ranem Garczyński postanowił wycofać się pod Mieczownicę. Jazdę powstańczą przemierzającą groblę zaskoczył boczny ostrzał Rosjan. Bohatersko broniących się Polaków, dowodzonych przez porucznika Nepomucena Marczyńskiego, zaciekle atakowali Rosjanie. Ich przeważające siły liczyły 5 rot piechoty i około 200 jazdy. Niemalże wszyscy powstańcy zginęli lub zostali ciężko ranni. Ocalał Klemens Wiśniewski, gminazjalista z Trzemeszna, którego wyniesiono z pola walki. Polegli - jak pisze S. Zieliński w swoich monumentalnych Bitwach i potyczkach - Józef Poniński, bracia Władysław i Kazimierz Trąmpczyńscy z Trzemeszna, Władysław Ciesielski, podoficer strzelców - Witold Ulatowski (około 25 lat), porucznik Marczyński.
 
Polacy ponieśli ciężkie straty; poległo około 100 ochotników. Tylko nieliczni zdołali dotrzeć do granicy pruskiej i przedostać się poza kordon. Wcześniej jednak zaatakowali ich ścigający Rosjanie. Zdziesiątkowany oddział Kazimierza Mieleckiego dopiero po kilkunastu dniach był w stanie podjąć walkę. Wytropiony przez Rosjan stoczył bohaterską walkę pod Olszowym Młynem w dniu 21 marca 1863 r.
 
Uczestnikiem tej bitwy był Aleksander Edelstein, starozakonny, student warszawski, w czasie wybuchu powstania miał około 23-24 lat. Pochodził z Łomży, gdzie jego ojciec był lekarzem. Walczył pod Bieniszewem i Dobrosołowem. Po potyczce pod Dobrosołowem schronił się w Wielkim Księstwie Poznańskim. Aresztowany, zbiegł z więzienia i powrócił do powstania. Walczył w Kieleckiem i Krakowskiem. Poległ na polu bitwy i najprawdopodobniej jest pochowany na cmentarzu katolickim w Pińczowie.
 
Pod Bieniszewem i Dobrosłowem został ranny Adam Hulewicz (urodzony w 1844 r.). Tu też walczyli: Ignacy Kurkowski (ur. w 1833 r.); Jan Stanisław Zawadzki (ur. 1835); Lucjan Franciszek Zengteller – student medycyny z Warszawy (ur. w 1842), który emigrował do Francji; Władysław Ciesielski (poległ pod Mieczownicą); Franciszek Dembiński (pochowany po paru dniach w Dobrosołowie); Edmund Jarocki (uznany za zaginionego); gminazjalista Kenzer z Trzemeszna; Władysław Koszczyński, także uczeń z Trzemeszna; Antoni Kościelski (zaginiony); Bronisław Kozielski z Poznania (poległ - może pod Mieczownicą?); dwaj bracia Kucharscy (zmarli od poniesionych ran); Milewski, pochodzący najprawdopodobniej z rodziny właścicieli Mikorzyna (poległ); Bolesław Pławiński z Trzmeszna (poległ); Bolesław Kazimierz Rzepecki; Maurycy Salutryński; Władysław Sąchocki (zaginiony); Władysław Skrzydlewski; Emil Tokarski; Kazimierz Trąpczyński; Stanisław Węsierski (poległ); Wincenty Wiśniewski; Antoni Wolschleger (pochowany w Iwnie koło Kostrzyna); Jan Stanisław Zawadzki.
 

(oprac. twoz; pamar; jot)