Jest to trasa o tematyce kulturowej, prezentująca zachowane murowane obiekty obronne na terenie powiatu. Są to dawne zamki oraz murowane dwory obronne na kopcu. Szlak zamków tematycznie wzbogaca Szlak Bursztynowy i prowadzi poprzez: Rychwał (zamek; dwór na kopcu) – Grodziec (pozostałości dworu) – Sławsk (pozostałości dworu) – Konin – Przyjmę (kamienica Przyjemskich) – Gosławice (zamek).
Rychwał
Dawny zameczek – rezydencja obronna Zarembów, wzniesiona zapewne w XV w. przez Marcina ze Sławska, znanego jako uczestnik bitwy pod grunwaldem i starosta generalny Wielkopolski, lub jego potomków. Budowla związana z tragicznymi losami Wojciecha z Rychwała, w początkach XVI w. skazanego za rozboje i napady na kupców podróżujących traktem kalisko-konińskim. Zamek zniszczono XVI w. Od tego czasu pozostawał w ruinie.
Sławsk
Pozostałości dwory obronnego Zarembów w przyziemiu (piwnice) pałacu. Literatura wiąże go z miejscem, na którym w XV w. istniała rezydencja starosty generalnego Wielkopolski, Marcina ze Sławska. Świadczą o tym zachowane fragmenty muru kamiennego i znaleziska cegły oraz elementy uzbrojenia rycerskiego (ostroga).
Kazimierz Biskupi
Przy drodze wylotowej z Kazimierza Biskupiego w kierunku Pątnowa niegdyś istniał dwór obronny (na kopcu), będący rezydencją biskupów lubuskich, właścicieli miasta i kilku okolicznych wiosek. W 1690 r. ruiny budowli rozebrano, a cegłę wykorzystano do budowy muru obwodowego cmentarza przyklasztorne bernardynów w Kazimierzu.
Konin
Zamek wzniesiony w czasach Kazimierza Wielkiego. Wraz z zamkami w Kole, Pyzdrach, Śremie i Poznaniu był jednym z głównych punktów oporu na linii Warty. Od schyłku XVI w. popadał w ruinę. Ostatecznie zniszczony i spalony w czasie wojny polsko-szwedzkiej 1655-1660. Nigdy nie odbudowany. Ostatecznie rozebrany w XIX w. część materiałów (ciosy kamienne) wykorzystano przy budowie kościoła ewangelicko-reformowanego w Żychlinie. Widok nie istniejącego zamku królewskiego, wzniesionego w czasach panowania Kazimierza Wielkiego (zm. 1370 r.).
Przyjma
Pozostałości tzw. kamienicy – dawnej murowanej, obronnej rezydencji rodziny Przyjemskich, herbu Rawicz, wielce zasłużonej Rzeczypospolitej. Datę budowy można wiązać na przełom XV/XVI w., w którym wspomniana rodzina poczęła wchodzić w krąg wielkopolskiej elity władzy. Z licznych zachowanych opisów możemy wnosić, ze ten dwukondygnacyjny dwór obronny z gankami zniszczyli Szwedzi w czasie Potopu (1655-1660). Od tego czasu pozostaje w stanie ruiny.
Konin - Gosławice
Jeden z najstarszych polskich zamków rycerskich przystosowanych do obrony artyleryjskiej,. Wzniesiony w początkach XV w. przez ówczesnego właściciela wsi, Andrzeja Łaskarza z Gosławic, biskupa poznańskiego (zm. 1426 r.). Po raz pierwszy wzmiankuje o nim Jan Długosz w Rocznikach sławnego królestwa Polskiego. W końcu XVII w. był ruiną. Odbudowany przez Kadzidłowskich. W czasie wielkiej wichury w 1756 r. uległ poważnym zniszczeniom (zerwanie dachu, który pływał po jeziorze). Zamek szczegółowo opisano w inwentarzu z 1772 r. Jego stan techniczny nie był zadawalający. Zapewne od tego czasu ulegał powolnej destrukcji. Odbudowany w ósmej i dziewiątej dekadzie XX w., stał się siedzibą Muzeum Okręgowego w Koninie.
Oprac. Paulina Wojtyniak
