Nadgoplański Park Tysiąclecia
Data utworzenia: 2009 rok
Powierzchnia: 3074,59 ha
Cele ochrony: zachowanie miejsc lęgowych ptaków, szczególnie populacji ptaków wodnych i błotnych; zachowanie siedlisk wykorzystywanych przez ptaki przelotne oraz zimujące; zachowanie torfowisk i innych środowisk wilgotnych oraz bagiennych i naturalnie ukształtowanego krajobrazu polodowcowego
Położenie fizycznogeograficzne: Pojezierze Gnieźnieńskie, Pojezierze Kujawskie
Położenie administracyjne: powiat koniński, gmina Skulsk
Położenie i krajobraz
Nadgoplański Park Tysiąclecia leży we wschodniej Wielkopolsce, stanowiąc najdalej wysunięty na wschód park krajobrazowy w województwie. W obrębie Pojezierza Gnieźnieńskiego usytuowana jest zachodnia część parku obejmująca ciąg jezior: Skulskie, Skulska Wieś i Czartowo, natomiast do Pojezierza Kujawskiego należą okolice południowo-wschodniego rejonu jeziora Gopło oraz fragment kanału Warta – Gopło.
Najważniejszą rolę w krajobrazie opisywanego obszaru odgrywa jezioro Gopło, największy zbiornik wodny na pograniczu Wielkopolski i Kujaw. W granicach parku znajduje się południowy fragment Gopła, obejmujący 8% powierzchni jeziora.
Stosunkowo dużą powierzchnię na terenie parku, jak na obszar od wieków zdominowany przez rolnictwo, zajmują lasy – zlokalizowane w rejonie Mniszek i Łuszczewa. Wzdłuż rozwiniętej linii brzegowej zbiorników wodnych oraz wokół wysp powstały pasy rozległych szuwarów. W licznych rynnach, a także w śródpolnych obniżeniach terenu zachowały się mokradła, często o charakterze torfowisk niskich. Na pozostałym obszarze od setek lat dominuje użytkowanie rolnicze.
Największym obszarem zwartej zabudowy na terenie parku jest Skulsk – siedziba władz gminnych. W pobliskich wioskach spotykana jest rozproszona zabudowa zagrodowa oraz stosunkowo liczne obiekty rekreacyjne.
W powiecie konińskim
Warto zobaczyć:
Powierzchnia: 3074,59 ha
Cele ochrony: zachowanie miejsc lęgowych ptaków, szczególnie populacji ptaków wodnych i błotnych; zachowanie siedlisk wykorzystywanych przez ptaki przelotne oraz zimujące; zachowanie torfowisk i innych środowisk wilgotnych oraz bagiennych i naturalnie ukształtowanego krajobrazu polodowcowego
Położenie fizycznogeograficzne: Pojezierze Gnieźnieńskie, Pojezierze Kujawskie
Położenie administracyjne: powiat koniński, gmina Skulsk
Położenie i krajobraz
Nadgoplański Park Tysiąclecia leży we wschodniej Wielkopolsce, stanowiąc najdalej wysunięty na wschód park krajobrazowy w województwie. W obrębie Pojezierza Gnieźnieńskiego usytuowana jest zachodnia część parku obejmująca ciąg jezior: Skulskie, Skulska Wieś i Czartowo, natomiast do Pojezierza Kujawskiego należą okolice południowo-wschodniego rejonu jeziora Gopło oraz fragment kanału Warta – Gopło.
Najważniejszą rolę w krajobrazie opisywanego obszaru odgrywa jezioro Gopło, największy zbiornik wodny na pograniczu Wielkopolski i Kujaw. W granicach parku znajduje się południowy fragment Gopła, obejmujący 8% powierzchni jeziora.
Stosunkowo dużą powierzchnię na terenie parku, jak na obszar od wieków zdominowany przez rolnictwo, zajmują lasy – zlokalizowane w rejonie Mniszek i Łuszczewa. Wzdłuż rozwiniętej linii brzegowej zbiorników wodnych oraz wokół wysp powstały pasy rozległych szuwarów. W licznych rynnach, a także w śródpolnych obniżeniach terenu zachowały się mokradła, często o charakterze torfowisk niskich. Na pozostałym obszarze od setek lat dominuje użytkowanie rolnicze.
Największym obszarem zwartej zabudowy na terenie parku jest Skulsk – siedziba władz gminnych. W pobliskich wioskach spotykana jest rozproszona zabudowa zagrodowa oraz stosunkowo liczne obiekty rekreacyjne.
W powiecie konińskim
Warto zobaczyć:
- wielotysięczne stada gęsi białoczelnych, gęgaw i zbożowych odpoczywających na Gople podczas sezonowych przelotów,
- kwitnące grzybienie białe i grążele żółte na taflach jezior parku.
- kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Józefa w Skulsku z zabytkową gotycką pietą oraz piękną amboną i witrażami,
- Lokalną Izbę Pamięci im. Stefana Wajchta mieszczącą się w budynku dawnej plebani w Skulsku,
- skulski jarmark o tradycji sięgającej XIX wieku, odbywający się regularnie, co miesiąc, w pierwszą środę po ósmym dniu miesiąca,
- gotycki kościół w Warzymowie,
- pałacyk i park w Lisewie.
- spływ kajakowy przez jezioro Gopło i kanałem Warta – Gopło,
- ucztę kulinarną w postaci posiłku przygotowanego z ryb złowionych w Gople.
Nadwarciański Park Krajobrazowy
Data utworzenia: 1995 rok
Powierzchnia: 13 428 ha
Cele ochrony: zachowanie pradolinnego krajobrazu doliny środkowej Warty z mozaiką siedlisk przyrodniczych (zwłaszcza wodnych i łąkowych), stwarzających dogodne warunki do bytowania dla ptaków wodno-błotnych; zabezpieczenie walorów kulturowych związanych z osadnictwem na kępach wydmowych i na krawędzi pradoliny, w tym z ośrodkami władzy kościelnej i świeckiej w Lądzie, Ciążeniu i Pyzdrach
Położenie fizycznogeograficzne: Dolina Konińska, Równina Rychwalska
Położenie administracyjne: powiat koniński, gmina Rzgów; powiat słupecki, gminy: Lądek i Zagórów; powiat wrzesiński, gmina Pyzdry
Położenie i krajobraz
Nadwarciański Park Krajobrazowy obejmuje około 30-kilometrowy odcinek doliny Warty w jej środkowym biegu od autostrady A2 na wschodzie po ujście Prosny, w obrębie mezoregionu zwanego Doliną Konińską.
Niegdyś dolinę Warty porastały lasy łęgowe. Dzisiejszy krajobraz to efekt tradycyjnego, pastersko-łąkarskiego użytkowania doliny, uzależnionego od zmiennego rytmu przepływów rzeki z regularnymi wezbraniami, tworzącymi okresowe rozlewiska. Charakterystyczny dla tych stron był zwłaszcza swobodny wypas wielotysięcznych stad gęsi, sprzyjający utrzymaniu terenów otwartych. Dziś powierzchnia płaskiego dna doliny Warty zajęta jest przez mozaikę podmokłych łąk, szuwarów, pastwisk, gruntów ornych i zadrzewień, pomiędzy którymi występują liczne starorzecza, smugi i wydmy. Coraz większy obszar zajmują pola uprawne.
Nieliczne rozproszone zabudowania usytuowane są zazwyczaj na wyniesionych kępach wydmowych, a wszystkie większe miejscowości założono wzdłuż krawędzi pradoliny, poza strefą zalewów. Najbardziej wyraźnymi przykładami wpływu człowieka na krajobraz są niewątpliwie przecinająca dolinę autostrada oraz ciągnące się kilometrami wały przeciwpowodziowe.
W powiecie konińskim
Warto zobaczyć:
Powierzchnia: 13 428 ha
Cele ochrony: zachowanie pradolinnego krajobrazu doliny środkowej Warty z mozaiką siedlisk przyrodniczych (zwłaszcza wodnych i łąkowych), stwarzających dogodne warunki do bytowania dla ptaków wodno-błotnych; zabezpieczenie walorów kulturowych związanych z osadnictwem na kępach wydmowych i na krawędzi pradoliny, w tym z ośrodkami władzy kościelnej i świeckiej w Lądzie, Ciążeniu i Pyzdrach
Położenie fizycznogeograficzne: Dolina Konińska, Równina Rychwalska
Położenie administracyjne: powiat koniński, gmina Rzgów; powiat słupecki, gminy: Lądek i Zagórów; powiat wrzesiński, gmina Pyzdry
Położenie i krajobraz
Nadwarciański Park Krajobrazowy obejmuje około 30-kilometrowy odcinek doliny Warty w jej środkowym biegu od autostrady A2 na wschodzie po ujście Prosny, w obrębie mezoregionu zwanego Doliną Konińską.
Niegdyś dolinę Warty porastały lasy łęgowe. Dzisiejszy krajobraz to efekt tradycyjnego, pastersko-łąkarskiego użytkowania doliny, uzależnionego od zmiennego rytmu przepływów rzeki z regularnymi wezbraniami, tworzącymi okresowe rozlewiska. Charakterystyczny dla tych stron był zwłaszcza swobodny wypas wielotysięcznych stad gęsi, sprzyjający utrzymaniu terenów otwartych. Dziś powierzchnia płaskiego dna doliny Warty zajęta jest przez mozaikę podmokłych łąk, szuwarów, pastwisk, gruntów ornych i zadrzewień, pomiędzy którymi występują liczne starorzecza, smugi i wydmy. Coraz większy obszar zajmują pola uprawne.
Nieliczne rozproszone zabudowania usytuowane są zazwyczaj na wyniesionych kępach wydmowych, a wszystkie większe miejscowości założono wzdłuż krawędzi pradoliny, poza strefą zalewów. Najbardziej wyraźnymi przykładami wpływu człowieka na krajobraz są niewątpliwie przecinająca dolinę autostrada oraz ciągnące się kilometrami wały przeciwpowodziowe.
W powiecie konińskim
Warto zobaczyć:
- wielkie stada gęsi, kaczek i ptaków siewkowych w czasie sezonowych przelotów,
- liczne gniazda bociana białego, obecne niemal w każdej wsi.
- Ekomuzeum Doliny Warty.
- spływ kajakowy Wartą,
- wycieczkę pieszą, rowerową lub wodną w ramach Rajdu Chatkowego (z metą w schronisku PTTK Chatka Ornitologa w Białobrzegu),
- przeprawę przez Wartę promem górnolinowym w Sławsku.
Powidzki Park Krajobrazowy
- Data utworzenia: 1998 rok
- Powierzchnia: 24 887,21 ha
- Cele ochrony: zachowanie krajobrazu młodoglacjalnego o dużym zróżnicowaniu form, którego główny element stanowi zespół kilkunastu jezior polodowcowych, przeważnie o charakterze rynnowym (w tym największe jeziora regionu: Powidzkie i Niedzięgiel) ze zbiorowiskami podwodnych łąk ramienicowych, licznymi gatunkami ryb i dogodnymi warunkami do bytowania ptaków; ochrona stanowisk rzadkich roślin wodno-błotnych.
- Położenie fizycznogeograficzne: Pojezierze Gnieźnieńskie, Równina Wrzesińska
- Położenie administracyjne: powiat gnieźnieński, gmina Witkowo; powiat koniński, gminy: Kleczew i Wilczyn; powiat słupecki, gminy: Orchowo, Ostrowite, Powidz i Słupca
Położenie i krajobraz
Powidzki Park Krajobrazowy leży w północno-wschodniej Wielkopolsce. Większa część chronionego obszaru położona jest w obrębie mezoregionu Pojezierze Gnieźnieńskie, natomiast fragmenty na zachodzie i południowym zachodzie wchodzą w skład Równiny Wrzesińskiej. Rzeźba terenu ma charakter młodoglacjalny i obejmuje liczne zróżnicowane formy: rynny polodowcowe, moreny czołowe i denne oraz równiny sandrowe.
Najważniejszym elementem decydującym o charakterze krajobrazu parku jest zespół dużych, głębokich jezior polodowcowych. Część z nich charakteryzuje się urozmaiconą, malowniczą linią brzegową, na niektórych znajdują się wyspy. Wśród tutejszych jezior na uwagę zasługują zwłaszcza akweny zaliczane do największych (Jezioro Powidzkie, jezioro Niedzięgiel) i najgłębszych (Jezioro Powidzkie, Jezioro Budzisławskie) w regionie. Nie brak również licznych małych zbiorników, podmokłych obniżeń i oczek wodnych otoczonych roślinnością wodno-błotną, które stanowią istotne urozmaicenie krajobrazu rolniczego.
W granicach parku nie ma dużych ośrodków miejskich i przemysłowych. Przy większych kąpieliskach powstało kilka dużych kompleksów rekreacyjnych, a wzdłuż wielu jezior wydzielono szereg działek rekreacyjnych z zabudową letniskową, co ma niekorzystny wpływ na walory krajobrazu i utrudnia dostęp do linii brzegowej. W krajobrazie przeważają tereny rolnicze (ponad 45% powierzchni). Znaczące obszary (około 30% powierzchni parku) zajmują również tereny leśne.
W powiecie konińskim
Warto zobaczyć:
- rozległe, zamarznięte i… puste powierzchnie największych jezior Wielkopolski w zimowej szacie,
- podwodne łąki ramienicowe oraz wiele gatunków ryb (w tym sieję i sielawę) podczas nurkowania w czystych wodach jeziora Budzisławskiego,
- stada ptaków odpoczywające na powierzchni dużych akwenów podczas wiosennych i jesiennych przelotów,
- niepozorne selery błotne, które mają tu jedno ze swych nielicznych stanowisk w Wielkopolsce,
- zabytkowe cmentarze ewangelickie, stanowiące pamiątkę po dawnych mieszkańcach tych ziem.
- Izbę Pamięci Wsi, Młynarstwa i Rolnictwa w Budzisławiu Kościelnym z odrestaurowanym zabytkowym wiatrakiem i ciekawymi zbiorami regionalnymi,
- Skansen Archeologiczny w Mrówkach z gródkiem stożkowatym, na którym znajduje się wieża strażnicza służąca jako wieża widokowa.
- przyrodniczy spacer ścieżką dydaktyczną Mrówki albo „Przygodę z przyrodą” na ścieżce dydaktycznej o tej samej nazwie.