Styczeń

Czy i komu potrzebne są powiaty? Od tego pytania rozpoczął się wczoraj w Starostwie panel z udziałem Starostów Subregionu Konińskiego. Do dyskusji o możliwościach powiatów, ich roli oraz przydatności w polskim systemie ustrojowym, Ryszard Sławiński redaktor Wielkopolskiej Telewizji Informacyjnej zaprosił Małgorzatę Waszak starostę konińskiego, starostę kolskiego Wieńczysława Oblizajka, starostę słupeckiego Marisza Rogę oraz starostę tureckiego Zbigniewa Bartosika. Tym razem, uczestnicy „Forum Samorządowego” gościli w konińskim Starostwie.

Samorządowcy niemalże jednym głosem odpowiadali na pytania prowadzącego. Zasadność istnienia powiatów argumentowali tym, że stanowiąc uzupełnienie sfery władzy lokalnej, powiaty stały się ważnym i trwałym elementem podziału terytorialnego państwa. Dbając o rozwój lokalnych społeczności, od 13 lat realizują wieloletnie strategie rozwoju i podejmują perspektywiczne działania wpływające na pozytywne zmiany społeczne i gospodarcze. W tym czasie, zdaniem starostów, udało się m.in.: zlikwidować zaniedbania w zakresie remontów i modernizacji obiektów oświatowych, dostosować je do wymaganych standardów i wyposażyć w nowoczesny sprzęt i pomoce naukowe. Poprawił się też stan dróg powiatowych, a Starostwa pełnią także rolę społecznego reprezentanta mieszkańców powiatu. Z uwagi na wykonywanie zadań publicznych o charakterze lokalnym, są obok gmin, administracją najbliższą mieszkańcom.

Odnosząc się do pytania dotyczącego potrzeby regulacji ustawowych zwiększających możliwości powiatów, Starostowie uznali za konieczne zmianę zasad finansowania samorządów. Głównego źródła problemów upatrywali w niekorzystnej dla powiatów ustawie o finansach publicznych. Zdaniem samorządowców, niedofinansowanie powiatów ogranicza samorządy i znacznie wpływa na zmniejszenie skuteczności ich działań. Większość powiatów nie dysponuje żadną nadwyżką operacyjną, którą mogłyby przeznaczyć na działania prorozwojowe, inwestycje, ekologię czy spłatę zaciągniętych kredytów. Dla ich efektywnego funkcjonowania, konieczne jest zwiększenie dochodów powiatów na zadania własne oraz zlecone. Włodarze, zgodnie podkreślali, że niedofinansowane są zadania oświatowe, niestabilny jest sposób podziału środków subwencji oraz brak jest systemowego rozwiązania finansowania dróg. Na szczególną uwagę zasługuje problem związany z niedoszacowaniem kosztów rządowych zadań zleconych. Władza centralna przydziela samorządom coraz więcej zadań, bez równoczesnego dofinansowania ich wykonania. Nie ułatwia to realizacji zadań i nie sprzyja podejmowaniu wyzwań inwestycyjnych, które winny być planowane z wieloletnią perspektywą. Aby zapewniać dalszy rozwój powiatów, samorządy zmuszone są zaciągać kredyty, zwłaszcza na zabezpieczenie wkładu własnego, gdy na realizacje inwestycji korzystają z dofinansowania z programów unijnych i rządowych.

Samorządowcy podnieśli także kwestię finansowania zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Jego głównym mankamentem jest usytuowanie dochodów z opłat ekologicznych w Wojewódzkim  Funduszu  Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a zadań głównie z samorządach.

Starostowie zgodni byli też co do konieczności współpracy, zarówno w zakresie turystyki, jak i takich zadań jak: zagospodarowanie przestrzenne, zarządzanie drogami, gospodarka odpadami czy oświata. Uznali również, że realizowanie wspólnych działań pod szyldem Wielkopolski Wschodniej daje możliwość budowania konkurencyjności wobec innych regionów.